“Sıfır Atık” İçin Sürdürülebilir Paketleme

02/02/2021

Sürdürülebilirlik; çevrenin korunumu, ekonomik kalkınma ve sosyal gelişim olmak üzere üç bileşene sahip ve bu üçü arasında denge kurmayı amaçlayan bir yaklaşım biçimidir. Sürdürülebilirlik yaklaşımıyla üretim ve ekonomik kalkınma ile şimdiki neslin ihtiyaçları karşılanırken aynı zamanda çevrenin korunmasını sağlayarak gelecek nesilleri, doğayı ve doğal yaşamı da güvence altına almayı hedefler. Atık kontrolünün sağlanması, doğaya zararsız veya dönüştürülebilir malzemelerin tercih edilmesi gibi yaklaşımlar, sürdürülebilirliğin önemli birer parçasıdır.
“Sıfır Atık” sahip olduğumuz enerjiyi doğru kullanmaya, paketlemelerde doğaya zararsız, sürdürülebilir malzemeler kullanmaya ve malzemelerin yeniden dönüştürülerek tekrar kullanılmasına yönlendirmeyi hedefleyen, doğayla uyumlu bir yaşama biçimidir. Sürdürülebilir malzemelerden üretilmiş paketlemeler, sıfır atık yaşam biçiminde oldukça önemlidir. Dünyamız çok fazla çöple doludur ve bu çöplerin çoğu paketleme malzemelerinden gelmektedir. Yemeğimizi, oyuncaklarımızı ve diğer eşyalarımızı çevreye zarar vermeyen malzemelerle paketlemek mümkündür! Sürdürülebilir malzemelerden yapılmış paketlemeler dünyamız için zararlı olmadıkları gibi aynı zamanda sahip olduğumuz sınırlı kaynakları da israf etmezler. Bu yazımızda, sürdürülebilir paketlemelerle dünyamızı kendi çöpünde boğulmaktan nasıl kurtarabileceğimizi öğreneceğiz!
Haydi birlikte basit bir alışverişle bile dünyamıza nasıl zarar verebileceğimizi ortaya koyan bir örneği ele alalım: Bir alışveriş merkezine en sevdiğimiz süper kahramanın oyuncağını almak için gittiğimizi düşünelim. Bu oyuncak plastik bir kutunun içine yerleştirilmiş. Bu plastik kutuysa başka bir karton kutunun içinde. Bu küçük oyuncak, farklı materyallerle tekrar tekrar kutulanarak kocaman bir pakete dönüşüyor ve üzerine bir de rengarenk hediye paketiyle sarılıp büyük plastik poşete konuyor! İşte sıradan gibi görünen bu oyuncak alışverişi, çevreye zararlı atık üretimini arttıran günlük eylemlerimizden sadece bir tanesi!
Peki doğaya zarar vermeyen paketleme yöntemleri geliştirmek mümkün müdür? Sürdürülebilir paketleme doğaya zarar vermemeyi hedefler. Nasıl ki her insanın bebeklikten yaşlılığa kadar süren bir yaşam döngüsü varsa paketlemelerin de döngüsü vardır. Bir paketleme malzemesi, sürdürülebilir olduğunda her döngüsünde çevre dostu kalabilir. Peki bir paketleme malzemesinin döngüsündeki ilk aşama nedir? Paketleme malzemesi, ilk olarak bir hammaddeye ihtiyaç duyar. Örneğin, plastik şişeler yeraltında bulunmuş petrolden üretilir.
Petrol tekrardan üretilemez. Karton kutular ağaçlardan üretilir. Bu ağaçların bazıları yıllardır hayatta olan yaşlı ağaçlardır. Her ne kadar onların yerine yeni ağaçlar dikilse de bu yaşlı ağaçların koruduğu yaban hayatı, onların yokluğunda zarar görür. Köpük gibi bazı paketleme malzemeleriyse suya ya da toprağa karıştıklarında tüm canlı yaşamına zarar verebilecek kimyasalları içerir.
Paketleme malzemesinin döngüsündeki ikinci aşamaysa kağıt ya da plastik gibi malzemelere şekil verip, onları içine ürünün gireceği kutulara çevirmektir. Paketleme malzemesi üretmek ve onlara şekil vermek için yakıt, elektrik, su ve mineral gibi kaynakları kullanarak enerji harcamak gerekir. Sürdürülebilir paketlemelerde ise bu kadar çok enerji harcanmaz ve doğal kaynaklar israf edilmez.
Ancak döngü burada bitmiyor! Bütün paketlemeler dekore edilir ve ürüne dair bilgileri içeren yazılarla etiketlenir. Sürdürülebilir paketlemelerdeyse çevreye duyarlı etiketler kullanılır. Bir sonraki adımdaysa üretim yerinden depolara taşınan ürünler bazen gerekenden daha büyük paketlere yerleştirildiklerinden daha fazla yer kaplarlar. Bu durum da daha fazla araç kullanımına ve haliyle daha fazla benzin tüketimine sebep olur. Son olarak, paketlenmiş ürünler mağazaya ulaşır. En sevdiğimiz süper kahramanın oyuncağını alıp eve geliriz. Oyuncağımıza kavuşmanın heyecanıyla oyuncağı saran bütün paketleri yırtıp atarız. Peki, artık kullanılmaz durumda olan tüm bu paketler ne olur? Sürdürülebilir paketlemeler, kolaylıkla tekrardan dönüştürülüp kullanılabilir. Dönüştürülmüş bir karton kutu gazete, ayakkabı kutusu ya da yumurta kabı olarak tekrardan üretilebilir ya da plastik bir şişeden yeni bir şişe, boncuk veya tuğla yapılabilir!
Peki bizler sürdürülebilirliği desteklemek için neler yapabiliriz?
• Fazla paketleme yapılmış ürünleri satın almayabilir ya da basit paketlemelerin yapıldığı ve tek bir malzemeden üretilmiş paketlemeye sahip ürünleri tercih edebiliriz.
• Marketlerde ve alışveriş merkezlerinde plastik poşetler kullanmak yerine tekrar kullanılabilir ve doğa dostu materyallerden üretilmiş çantalar kullanabiliriz.
• Elimizdeki paketleme malzemelerini tek kullanımdan sonra atmak yerine tekrar kullanabileceğimiz şekilde saklayabilir ya da geri dönüşüme katılmalarını sağlayabiliriz.
• Oyuncaklarımızı, kitaplarımızı, defterlerimizi ve diğer önemli eşyalarımızı çöpe atmak yerine başkalarının kullanmalarını sağlayabiliriz.
Bunlar, dünyamızı çöp gezegene dönüşmekten kurtarmak için yapabileceğimiz pek çok şeyden yalnızca birkaçı. “Sıfır atık” yaklaşımını benimseyerek dünyamızı koruyabiliriz.
Çevrenin korunmasını sağlayarak gelecek nesilleri güvence altına almaya hassasiyet gösteren ASELSAN da 2019 yılı, Ekim ayında “Sıfır Atık” projesini gerçekleştirmiştir. Bu proje kapsamında; yeniden kullanıma öncelik verilmesi, israfın önlenmesi, üretim, tüketim ve hizmet süreçlerinde atık oluşumunun en aza indirilmesi, oluşan atıkların ise biriktirilerek toplanması ve geri dönüşüm sağlanarak yeniden kullanılması suretiyle çevre ve insan sağlığının korunması hedeflenmiştir. Yürütülen Sıfır Atık Projesi sayesinde 1.315 ağaç doğaya kazandırılmış ve çok yüksek miktarda petrol ve enerji tasarrufu sağlanmıştır.
Dünyamızı daha temiz ve yaşanabilir bir yer haline getirmek için hepimize düşen görevler var! Haydi birlikte tüketim alışkanlıklarımızı gözden geçirelim, doğa dostu ve sürdürülebilir malzemeleri tercih ederek atık oluşumunu azaltalım.

Son Bloglar