Bilgisayarların Gizli Dili

17/10/2023

İnsanlar yerine bilgisayarlarla konuşabildiğimiz bir dil düşünün, hangi dildir bu? Doğru bildiniz programlama dili!
Programlama dilleri, bilgisayarlarla konuşmak için özel dillerdir ve bilgisayarların anlayabileceği şekilde talimatlar vermemizi sağlar Belirli bir algoritmayı veya görevi yerine getirecek programların yazılabilmesi için çeşitli programlama dillerinden faydalanılabilir. Bazı programlama dilleri genel amaçlıdır ve farklı işlevler için kullanılabilir. Bazı diller ise oyun geliştirme, web uygulaması geliştirme gibi belli bir özel amaca yönelik olarak tasarlanmıştır. Şimdi dijital çağın dili olan temel programlama dillerini ve ne amaçla kullanıldıklarını öğrenelim. Hazır mısınız? Haydi başlayalım!
Java, çok sayıda farklı uygulama ve platformda kullanılabilen genel amaçlı bir programlama dilidir. Java platformdan bağımsız bir dildir, yani “write once, run anywhere” (WORA, “Bir kere yaz, her yerde çalıştır!”) ilkesine sahiptir. Bu ilke, bir kez yazılan bir kodun farklı işletim sistemlerinde ve donanım platformlarında çalışabilmesini sağlayan özelliklere sahip olduğu anlamına gelir.  Java, aynı zamanda nesne yönelimli programlamaya dayalıdır. Nesne yönelimli programlama, bilgisayar programları oluşturmak için bir yaklaşımdır. Bu yaklaşımda, gerçek dünyadaki kavramları ve nesneleri temsil eden nesneler oluşturulur.  Sınıflar, nesneler, üst sınıfın özelliklerini altı sınıfın miras alması gibi kavramlar, nesne yönelimli programlamanın temelini oluşturur.  ve karmaşık sistemleri daha düzenli ve anlaşılabilir hale getirmeye yardımcı olur. Bu sayede, büyük ve karmaşık projelerde daha düzenli, anlaşılabilir ve kolay gerçekleştirilmesi mümkün olur. Masaüstü uygulamalardan büyük ölçekli web uygulamalarına kadar birçok farklı alanda kullanılır. Genellikle büyük ölçekli yazılım uygulamaları, web ve mobil uygulamalar ve oyunlar için tercih edilir.
Python, yüksek seviyeli ve kullanımı kolay bir programlama dilidir. Düzenli ve okunabilir sözdizimi nedeniyle sık tercih edilir ve web geliştirme, oyun geliştirme, veri analizi, yapay zekâ, bilimsel hesaplamalar, otomasyon gibi birçok farklı alanda kullanılır. Python, geniş kütüphaneleri sayesinde kolay ve hızlı yazılım geliştirmeye olanak sağlar. Python da Java gibi platformdan bağımsız bir dildir ve nesne yönelimli programlamayı destekler.
C, yüksek performanslı bir programlama dilidir. Düşük seviye bir dil olarak bilinir ve işletim sistemi, sürücüler, gömülü sistemler yani bilgisayarın bir parçası olarak görev yapan ve genellikle belirli bir işlevi yerine getiren özel amaçlı bilgisayar sistemleri gibi yazılımların geliştirilmesinde kullanılır. C, doğrudan bellek yönetimine izin veren bir dil olduğu için etkili ve hızlı kodlar yazmak mümkündür. Aynı zamanda birçok modern programlama dilinin temelini oluşturmuştur.
C++ aslında C dilinden türetilmiştir ve C++ ile hem yüksek seviye hem de düşük seviye programlama yapabilir. Oyun geliştirme, büyük yazılım projeleri, sistem programlama gibi alanlarda yaygın olarak kullanılır. C++ performans odaklı bir dildir ve bellek yönetimi gerektirir. C++, hem nesne yönelimli programlamayı hem de prosedürel programlamayı destekler. Prosedürel programlama, bir programın sıralı işlemler ve fonksiyonlar kullanılarak yapılandırıldığı bir programlama paradigmasıdır. Bu yaklaşımda, program, veri ve işlevlerden oluşur hatta işlevler, genellikle verilere doğrudan erişebilirler. Prosedürel programlama, sıralı bir mantıksal yapı kullanırken, nesne yönelimli programlama nesnelerin etrafında birleşir. Birçok modern programlama dilinde, hem prosedürel hem de nesne yönelimli programlama özellikleri bir arada bulunabilir.
C#, Microsoft tarafından geliştirilmiş bir programlama dilidir. C++ ile ortak birçok özelliği vardır. Ancak C++’a kıyasla daha az karmaşık ve daha modern bir dil olarak kabul edilir. C# da nesne yönelimli bir dildir ve Microsoft platformları için özellikle uygun olan Windows uygulamaları, oyunlar, web hizmetleri ve mobil uygulamaların geliştirilmesinde kullanılır.
"Kodlama" ve "programlama" terimleri sık sık birbirinin yerine kullanılsa da, aslında farklı anlamlara sahiptirler, Programlama, bir bilgisayarın belirli bir görevi veya işlemi yerine getirmesi için yazılımın oluşturulması sürecini ifade eder. Bu süreç, problem analizi, algoritma tasarımı, kodlama, hata ayıklama ve iyileştirme gibi adımları içerir. Diğer bir ifadeyle kodlama, programlama sürecinin aşamalarından biridir, programlama ise daha geniş bir perspektife sahiptir. Kodlama, sadece yazılı kodun oluşturulması anlamına gelirken, programlama, bir yazılım projesinin baştan sona yönetilmesini ve tasarlanmasını ifade eder. Programlama kodlama sürecinin yanı sıra kodun test edilmesi, bakımı ve geliştirilmesi gibi daha geniş bir bağlama sahiptir.
Kodlama sürecinde ilk olarak geliştirilecek programın gereksinimlerine uygun programlama dilinin seçilmesi ve bu dilin söz diziminin (syntax) bilinmesi gerekmektedir. Ayrıca kodlama sürecini kolaylaştırmak ve hızlandırmak için çeşitli kodlama araçları ve geliştirme platformları kullanılabilir. Bu araçları yakından tanımaya ne dersiniz?
Kodlama araçları, yazılım geliştirme sürecini kolaylaştıran, kodun yazılması, düzenlenmesi, hata ayıklanması, test edilmesi ve yönetilmesi gibi işlemleri gerçekleştirmek için kullanılan yazılımlardır. Bu araçlar, programlama dillerinde yazılan kodların etkin ve verimli bir şekilde yönetilmesine yardımcı olur. Farklı programlama dilleri için farklı kodlama araçları bulunur ve bunlar, geliştiricilere daha hızlı ve etkili şekilde yazılım oluşturma imkanı sağlar. Kodlama araçları şunları içerebilir:
Metin Düzenleyiciler (Text Editors): Temel kod yazma ve düzenleme işlemleri için kullanılır. Metin düzenleyiciler, kod yazarken sözdizimi vurgulama, otomatik tamamlama gibi özellikler sunar. Bazı metin düzenleyiciler, kod katlama özelliği sunar, bu da büyük kod dosyalarını daha sade ve düzenli bir şekilde görüntülemenizi sağlar.
Entegre Geliştirme Ortamları (IDEs - Integrated Development Environments): Programlama dillerine özel olarak tasarlanmış, kod yazma, hata ayıklama, derleme ve diğer geliştirme işlemlerini kolaylaştıran kapsamlı yazılımlardır. Entegre geliştirme ortamları, birçok farklı programlama dili için destek sunar. Bu, geliştiricilerin farklı dillerde projeler oluşturmasına ve düzenlemesine olanak tanır. Bazıları, kodu analiz ederek performans iyileştirmeleri veya kod kalitesi önerileri sunabilir. Ayrıca, kodu ve projeyi belgelemeye yardımcı olan araçlar sunabilir. Bu, diğer geliştiricilerle işbirliği yapmak ve kodu daha iyi açıklamak için kullanışlıdır.
Derleyiciler ve Yorumlayıcılar (Compilers and Interpreters): Kodu çalıştırılabilir hale getiren ve bilgisayar tarafından anlaşılabilir bir dil haline getiren araçlardır. Derleyiciler, kodu makine diline çevirirken, yorumlayıcılar adım adım kodu yorumlar ve çalıştırır.
Hata Ayıklama Araçları (Debugging Tools): Yazılımda meydana gelen hataları bulmak ve düzeltmek için kullanılır. Hata ayıklama araçları, geliştiricilere kod hatalarını tanımlama ve düzeltme imkanı sağlar.
Versiyon Kontrol Sistemleri (Version Control Systems): Yazılımın geçmiş değişikliklerini takip etmek için kullanılan araçlardır.
Paket Yöneticileri (Package Managers): Projelerde kullanılan kütüphaneleri ve modülleri kolayca yönetmek için kullanılır. Bu, gereksinimleri yönetmek ve dışarıdan alınan kütüphaneleri projeye eklemek için kullanışlıdır.
Programlama dilleri ve araçları, günümüzün dijital çağında hayati bir rol oynar. Geliştiriciler, bu araçlar sayesinde yaratıcılıklarını sergileyerek, yeni teknolojilere ve çözümlere öncülük ederler. Her dilin kendine özgü özellikleri ve kullanım alanları olduğu gibi, kodlama araçları da yazılım geliştirme sürecini verimli ve etkili bir şekilde yönetmek için vazgeçilmezdir. Geliştiricilerin, ihtiyaçlarına uygun dil ve araçları seçerek, heyecan verici projeler oluşturmaya devam etmeleri ve teknolojinin sınırlarını zorlamaları geleceğin dijital dünyasını şekillendirecektir.
Programlama, gerçek dünyadaki sihirli bir dildir. Siz de bu sihirli dünyanın kapılarını açmak ve yaratıcılığınızı bilgisayarlarla buluşturmak için programlama öğrenebilirsiniz. Programlama dilleri, oyunlar yapmak, çizimler oluşturmak, robotlar programlamak ve daha birçok harika projeyi hayata geçirmek için kullanılabilir. Kendinizi ve dünyayı keşfetmek için programlama dillerini ve araçlarını kullanarak geleceğin teknoloji kahramanları sizler olabilirsiniz!
Kaynakça:
https://codeguppy.com/site/download/tariq/creative_coding_for_kids.pdf
http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Kodlamaya%20Haz%C4%B1rl%C4%B1k.pdf
https://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/25506/robotik_kodlama_ortaokul.pdf

Son Bloglar