Kriptoloji 101: Şifre Oluşturma ve Kırma Bilimi

22/10/2020

Arkadaşınıza önemli bir bilgi vermeniz gerektiğini düşünün; onun haricinde kimsenin bu bilgiyi öğrenmesini istemiyorsunuz. Mesajınızı şifrelemeye ne dersiniz?
Şifre bilim olarak bilinen kriptoloji; istediğiniz bilginin veya mesajın bir anahtara göre şifrelenerek alıcıya güvenli bir şekilde iletilmesi ve alıcının mesajı deşifre etmesidir. Kriptolojiyi; kriptografi ve kriptoanaliz olmak üzere iki kısma ayırarak inceleyebiliriz. Yunanca gizli anlamına gelen ‘kriptos’ ve yazı anlamına gelen ‘graphi’ kelimelerinden türetilen kriptografi, bilgi güvenliği ve şifrenin oluşturulması ile ilgilenirken; kriptoanaliz şifrelenmiş mesajı kırmakla veya analiz etmekle uğraşır.

 

Kriptolojinin Tarihi

Kriptoloji; kökü 4000 yıl öncesine dayanan en eski çalışmalardan birisi olarak bilinir. M.Ö. 1900 yılında Mısırlılar, yazdıkları kitabelerde yaygın olmayan hiyeroglifler kullanmışlardır. Bu kitabeler tarihin bilinen ilk yazılı kriptografik belgeleridir. Kriptografinin kayıtlara geçmiş ilk kullanımı ise M.Ö. 1500 yılında Mezopotamya’da sır niteliğindeki bir formülün şifrelenmesiyle olmuştur.
M.Ö. 100 yılında Romalı lider Julius Sezar ‘Sezar şifrelemesi’ olarak anılan ve metindeki her harfin alfabede kendisinden 3 harf ötelenmesiyle oluşturduğu şifreleme metodu devlet haberleşmesinde kullanılmıştır.
1790 yılında Pensilvanya Üniversitesinde görevli matematikçi Thomas Jefferson, tekerlek şifresini icat etmiştir. Bu şifre; 2. Dünya Savaşı esnasında ABD tarafından kullanılan şifreleme cihazının temelini oluşturmuştur.
Arthur Scherbius, 1920’li yıllarda Almanların kullandığı şifre makinesi olan ünlü Enigma’yı icat etmiştir. Makine Alan Turing ve ekibi tarafından çözülerek orijinali ‘The Imitation Game: Enigma’ olan 2014 yapımı filme konu olmuştur.
Günümüzde verilerin korunması ve depolanması ihtiyacının artmasıyla kriptolojiye eskisinden çok daha fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Neredeyse her şirket kullanıcısının verilerini bilgisayar korsanlarının erişiminden korumak için şifreleme algoritmaları ile önlemektedir.
 

Nasıl Çalışır?

Gönderen yazdığı düz metni bir anahtar kullanarak şifreler. Anahtar mesajın hangi kurala göre şifrelendiğini gösterir. Şifrelenmiş mesaj alıcıya ulaştırılır ve alıcı aynı anahtarı kullanarak mesajı deşifre eder. Bu durum simetrik şifreleme tekniği için geçerlidir. Asimetrik şifreleme tekniğinde iki anahtar kullanılır. Birinci anahtar ‘açık anahtar’ olarak adlandırılır ve herkesle paylaşılabilir. İkinci anahtar ise gizli tutulan özel anahtardır ve mesajı deşifre etmek için kullanılır.

Son Bloglar